ΒΟΥΤΙΑ ΣΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ
Συνεργατική Εικαστική Δράση με θέμα τα καλλιτεχνικά ρεύματα
«Ονειρεύομαι τη ζωγραφική και στη συνέχεια ζωγραφίζω το όνειρό μου ΒΙΝΣΕΝΤ ΒΑΝ ΓΚΟΓΚ»
Η ζωγραφική είναι μια μορφή επικοινωνίας, η παλιότερη γλώσσα των εικόνων και η πιο θαυμαστή, αφού γίνεται με το χέρι, με το συναίσθημα και με το νου.
Για να μπορέσουμε να χαρούμε πραγματικά τα ταξίδια που μας προσφέρουν τα έργα ζωγραφικής, ταξίδια σε άλλους τόπους, σε άλλες εποχές σε άλλους κόσμους, στον κόσμο των ζωγράφων, χρειάζεται η κατάλληλη προετοιμασία.
Όπως σε όλες τις τέχνες, έτσι και στη ζωγραφική υπάρχουν διαφορετικές Σχόλες (Ρεύματα) και σε κάθε σχολή υπάρχουν πολλοί και αξιόλογοι καλλιτέχνες. Σε κάθε Ρεύμα λοιπόν τα έργα κάθε ζωγράφου ξεχωρίζουν από τα έργα ενός άλλου, άλλου Ρεύματος. Μάλιστα πολλές φορές δεν μπορούν να συγκριθούν μεταξύ τους.
Η Ζωγραφική ανήκει στις Εικαστικές Τέχνες αλλά πια αντιμετωπίζεται σαν γνωστικό αντικείμενο. Είναι διαφορετικό να αντιμετωπίζουμε τη ζωγραφική σαν απλή δημιουργία ενός πίνακα και διαφορετικό να την αντιμετωπίζουμε σαν γνωστικό αντικείμενο. Το ένα, δεν προϋποθέτει το άλλο. Υπάρχουν πολλοί που ζωγραφίζουν και που δεν είναι σε θέση να ξεχωρίσουν ένα απλό σουρεαλισμό από ένα π.χ. ρεαλισμό, αλλά και κριτικοί τέχνης που δεν έπιασαν ποτέ στη ζωή τους πινέλο. Η γνώση δεν απαιτεί ιδιαίτερο ταλέντο. Χρειάζεται όμως καθοδήγηση και παρατήρηση.
ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
Οι δραστηριότητες πάνω στις οποίες εργάστηκαν οι μαθητές σε γενικές γραμμές στηρίζονται πάνω στην επιστημολογική αντίληψη της θεωρίας του πραγματισμού, αλλά και εξαρτώνται από τη θεωρία μάθησης του εποικοδομισμού, σύμφωνα με την οποία η γνώση και ο τρόπος μάθησης εξαρτώνται από το μαθητή και την αλληλεπίδρασή του με το περιβάλλον. Επίσης βασίζονται στην ανακαλυπτική μάθηση και στην ερμηνευτική σχολή για τη μελέτη των έργων τέχνης σύμφωνα με την οποία το άτομο που προσπαθεί να ερμηνεύσει και να κατανοήσει ένα έργο τέχνης αρχικά το αντιλαμβάνεται ως μια ολότητα που του προκαλεί μία ή περισσότερες εντυπώσεις. Οι περισσότερες δραστηριότητες ήταν διαθεματικές και εμπλέκονταν παραπάνω από ένα γνωστικό αντικείμενο.
Οι μαθητές εργάστηκαν τόσο ατομικά όσο και σε ομάδες. Έτσι κατάφεραν να παρατηρήσουν, να σχολιάσουν, να απαντήσουν σε ερωτήσεις, συζητήσαν και συνεργάστηκαν με τα άλλα μέλη της ομάδας τους και κατόπιν να παρουσίασαν τις απαντήσεις ή τις ανακαλύψεις τους στην ολομέλεια της τάξης. Η αυτοαξιολόγηση του ατομικού ή ομαδικού έργου ξεκινά μέσα στην ομάδα πριν παρουσιαστεί στην ολομέλεια της τάξης.
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω οι δραστηριότητες στηρίζονται στη βιωματική προσέγγιση της τέχνης. Οι μαθητές κατασκευάζουν τα δικά τους έργα τέχνης, ακόμα και με τη βοήθεια της Τεχνολογίας.
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΛΟΓΙΑ
Η επεξεργασία κάθε θέματος βασίστηκε στην αξιοποίηση των βιωμάτων και των γνώσεων των μαθητών. Η διάρθρωση κάθε θέματος θα στηριχθεί κυρίως στη:
ΘΕΣΗ (δομημένο περιβάλλον). Οι μαθητές θα έχουν τη δυνατότητα , ακόμα και με τη βοήθεια των νέων τεχνολογιών, να δουν εικόνες, να κατανοήσουν πώς το νόημα του θέματος βρίσκει εφαρμογή οε ό,τι ο άνθρωπος κατασκεύασε για τις πρακτικές και καθημερινές ανάγκες του. Αυτό θα έχει σαν στόχο να αποκτήσουν κριτική θέση απέναντι στα ανθρώπινα δημιουργήματα και να καλλιεργήσουν την αισθητική τους. Οι μαθητές παράλληλα θα μάθουν να δημιουργούν και να εκφράζονται με τις ΤΠΕ. Θα διερευνούν και θα ανακαλύπτουν με τη βοήθεια των νέων τεχνολογιών.
ΤΕΧΝΗ (έργο τέχνης). Οι μαθητές θα κατανοήσουν ότι αυτά που εφαρμόζει και ακολουθεί ο καλλιτέχνης όταν φτιάχνει ένα έργο στηρίζονται σε εμπειρίες αιώνων και σε προσωπικούς εικαστικούς συλλογισμούς που απορρέουν από τη συνεχή παρατήρηση, τη μελέτη της φύσης, τον πειραματισμό. Οι μαθητές θα αξιολογηθούν από τους δασκάλους της τάξης για τη συμμετοχή
τους στις δραστηριότητες και για τις δεξιότητες που ανέπτυξαν, την
κατανόηση και αξιοποίηση των νέων γνώσεών τους τη συνεργασία με τους
συμμαθητές τους. Χωρίς να αξιολογήσουν και να κρίνουν τα έργα και τις
δημιουργίες των μαθητών, θα ενισχύσουν θετικά τις ομάδες κατά τη
διαδικασία των δραστηριοτήτων.
Στην παρούσα δράση οι μαθητές προσεγγίζουν καλλιτέχνες και έργα τέχνης. Έρχονται σε επαφή με διαφορετικά ρεύματα της ζωγραφικής και δημιουργούν τα δικά τους έργα. Τα θέματα που πραγματεύονται είναι επιλεγμένα από τα άμεσα βιώματα των παιδιών και τις προσωπικές τους παρατηρήσεις και εμπειρίες. Οι δάσκαλοι της τάξης επιλέγουν ελεύθερα κάθε φορά ποιο θέμα θα παρουσιάσουν, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα των παιδιών.
Ένα μέρος της επεξεργασίας κάθε θέματος θα αφιερωθεί στη διαθεματικότητα. Προτείνονται έννοιες οι οποίες ανήκουν στο χώρο των εικαστικών τεχνών και διασυνδέονται με άλλα μαθήματα. Δίνονται ιδέες για διαθεματικά σχέδια εργασίας που εύκολα μπορούν τα παιδιά να πραγματοποιήσουν έτσι ώστε να εμβαθύνουν στο θέμα που θα διαπραγματευτούν την ώρα των εικαστικών σε συνδυασμό με τα άλλα μαθήματα της τάξης. Η επιλογή των σχεδίων εργασίας, η τροποποίηση και η διάρκεια της εφαρμογής τους εξαρτώνται πάντα από τις ικανότητες και τα ενδιαφέροντα των μαθητών.
Ο σχεδιασμός κάθε σχεδίου εργασίας στοχεύει κυρίως στην ολοκλήρωση κάποιου έργου που δίνει λύσεις και απαντήσεις σε ερωτήματα και προβληματισμούς των παιδιών, πλουτίζοντας τις γνώσεις και τις προσωπικές τους εμπειρίες σε ό,τι αφορά κυρίως την τέχνη. Στη συνέχεια θα παρουσιαστεί μια ενδεικτική πορεία οργάνωσης για καθένα από τα σχέδια εργασίας. Σε πρώτη φάση γίνεται η επιλογή του θέματος και ο καθορισμός των στόχων. Έπειτα γίνεται η κατανομή των εργασιών πότε ατομικά και πότε ομαδικά. Τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες και διαπραγματεύονται το θέμα τους με ποικίλους και πρωτότυπους τρόπους, σύμφωνα με τις εμπειρίες και τα ενδιαφέροντά τους.
Οι μαθητές θα δημιουργήσουν τα δικά τους έργα τέχνης. Έπειτα θα αναφέρουν ο καθένας πώς εργάστηκε, ποιες δυσκολίες αντιμετώπισε κ.λπ. Αφού γίνει η αξιολόγηση όλων των ομάδων για το αν επετεύχθησαν οι αρχικοί στόχοι, στο τέλος θα παρουσιαστούν τα έργα τους.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
-Ματσαγγούρας Ηλίας, Η Διαθεματικότητα στη σχολική γνώση, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα 2003
-ΥΠ.Ε.Π.Θ Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Σπουδών, Αθήνα 2001
-ΥΠ.Ε.Π.Θ. Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών, Αθήνα 2001
-Πυριωτάκης, Ι , Εισαγωγή στην Παιδαγωγική Επιστήμη, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2000
-Ράπτης, Α. και Ράπτη Α. Μάθηση και διδασκαλία στην εποχή της πληροφορίας, τ. Α’ αυτοέκδοση, Αθήνα 2004
-Κακκίση- Παναγοπούλου Λ., Και όμως ζωγραφίζουν, εκδ. Δελφοί, Αθήνα 1994
-Χατζηγεωργίου Γ., Γνώθι το curriculum, Γενικά και ειδικά θέματα αναλυτικών προγραμμάτων και διδακτικής, εκδ. Ατραπός, Αθήνα 1998
-Ο.Ε.Δ.Β. Εικαστικά, Βιβλία Δασκάλου, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα